ประวัติความเป็นมาทางประวัติศาสตร์เวียดนาม

ประวัติความเป็นมาทางประวัติศาสตร์

ต่อสู้เพื่อเอกราชจากจีนตลอด 1000 ปี (ก่อนคริสตกาล-ค.ศ.938)

          ปี 11 ก่อนคริสตกาลกองทัพฮั่นเข้าสู่อาณาจักรนามเวียดและผนึกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอั่น พื้นที่ที่เป็นตอนเหนือของเวียดนามปัจจุบันในตอนนั้น เรียกว่า ยาวจี๋ (Giao Chi) ถูกปกครองโดยชาวฮั่น ปีค.ศ.40 ได้เกิดการลุกขึ้นต่อต้านการกดขี่จากอำนาจจีนโดยท่านผู้หญิงสองพี่น้องตระกูลจรึง (ฮายบ่าจรึง Hai Ba Trung ภาษาเวียดนาม “ฮาย” แปลว่า สอง “บ่า”อาจแปลได้ว่า คุณผู้หญิง )สามารถยึดได้ 65 เมืองและประกาศตัวเป็นกษัตริย์หญิงแต่จากนั้น 3 ปี ก็ถูกจีนยึดคืน สองพี่น้องไม่ยอมจำนนกระโดดน้ำฆ่าตัวตาย ฮายบ่าจรึงถือเป็นวีรสตรีที่สำคัญของเวียดนาม หลังจากนั้นมาราชวงศ์ฮั่น และราชวงศ์ต่อๆมาของจีนจึงได้พยายามลดบทบาทของขุนนางชาวเวียดนามลงและบังคับให้ใช้ระบบการปกครองรวมทั้งวัฒนธรรมแบบจีน  หลังจากนั้นมา ยังมีความพยายามทำสงครามเพื่อเอกราชอีกมากมายหลายครั้ง ตลอดช่วงระยะเวลาที่ตกอยู่ภายใต้การปกครองของจีนอย่างยาวนานถึง 1,000 ปี แต่ไม่มีครั้งใดประสบความสำเร็จ  ยาวจี๋(Giao Chi) ถูกเปลี่ยนชื่อเรียกเรื่อยมา อันนาม (An Nam) และต่อมาเป็น ยาวเจา (Giao Chau) และใช้ชื่อนี้มากระทั่งต้นคริสต์ศตวรรษที่ 10

เอกราชจีน (ค.ศ.938-ค.ศ.1009)
 ช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 10 ราชวงศ์ถังของจีนล่มสลาย เป็นช่วงที่จีนมีความแตกแยกวุ่นวาย ต่อมาปี ค.ศ.938 กองทัพราชวงศ์ฮั่นใต้ เตรียมบุกเข้ายึดยาวเจา (Giao Chau) ซึ่งขณะนั้นมีปกครองเดิมเป็นชาวจีนปกครองอยู่ กองทัพฮั่นใต้แต่งกองเรือเข้าบุกเขข้าทางแม่น้ำบักดั่ง (Bach Dang River) แม่ทัพโงเควี่ยน (Ngo Quyen) แห่งยาวเจา ใช้กลอุบายลวงเรือข้าศึกให้เข้ามาติดกับดักที่ทำจากซุงปลายแหลมที่ซ่อนไว้ใต้น้ำ เมื่อกองเรือข้าศึกเล่นเข้าติดกับ จึงเข้าโจมตีจนข้าศึกแตกพ่ายไป หลังจากนั้นแม่-ทัพโงเควี่ยนจึงประกาศตนขึ้นเป็นกษัตริย์ตั้งราชวงศ์โง (Ngo Dynasty)เริ่มต้นยุคแห่งเอกราชไม่ต้องตกอยู่ภายใต้ผู้ปกครองจีน ราชวงศ์โงอยู่ได้เพียง 30 ปี ก้อ่อนอำนาจลงเกิดความแตกแยกเป็น 12 เมืองเกิดสงครามแย่งชิงอำนาจกันระหว่างเจ้าเมืองทั้ง 12 จนในที่สุด ปีค.ศ. 968 ดินห์ โบ หลินห์ (Dinh Bo Linh)สามารถมีชัยเหนืออีก 11 เมืองรวมประเทศเป็นหนึ่ง สถาปนาราชวงศ์ดินห์ (Dinh Dynasty)ขึ้นเป็นจักรพรรดิ เปลี่ยนชื่ออาณาจักรเป็นโด่โก่เวียด (Dai Co Viet, Great Viet Land) ต่อมาถูกลอบปลงพระชนม์ รัชทายาทขึ้นครองราชย์ต่อมา  มีพระชนมายุเพียง 6ชันษา กองทัพราชวงศ์ซ่งจากจีนจึงถือโอกาสบุกอาณาจักรได่โก่เวียตแต่ไม่สำเร็จ ในเวลาต่อมาแม่ทัพชื่อ เลฮ่วน(Le Hoan) จึงยึดครองราชย์สถาปนา ราชวงศ์เล ( นักประวัติศาสตร์เรียก Former Le Dynasty) เพื่อไม่ซ้ำกับอีกราชวงศ์เลหนึ่งในยุคหลัง Later Le Dynasty) จักรพรรดิเลฮ่วนทรงตระหนักดีว่า ไม่อาจเอาชนะกองทัพจีนซึ่งมีกำลังมากได้ด้วยการรบตรงๆได้ จึงต้องเอาชนะกองทัพจีน ซึ่งมีกำลังมากได้ด้วยการรบตรงๆได้ จึงต้องทำการรบด้วยกลยุทธ์ โดยการลวงข้าศึกเข้าสู่ช่องเขาและโจมตี ทำให้สามารถเอาชนะกองกำลังอันเกียงไกรของจีนได้ กองทัพซ่งจึงถอยร่นไปในสมัยจักรพรรดิเลฮ่วน เริ่มมีการขยายอาณาเขตลงใต้ไปยังอาณาจักรจามปา เมื่อจักรพรรดิเลฮ่วนสวรรคตในปีค.ศ. 1005 เกิดศึกชิงบัลลังค์ระหว่างองค์ชาย หลังจากนั้นเพียง 4 ปี ในปีค.ศ.1009ราชวงศ์เล (former Le Dynasty) ก็สิ้นสุดลง รวมเวลา 29ปี มีกษัตริย์ 3 พระองค์